Paylaşalım

Sertifikalı tohumluk kullanımını artırmak için yeni şeyler lazım...

2003 yılında başlayan sertifikalı tohumluk projesinde önemli gelişmeler sağlandı. Ancak gidilecek daha çok yolumuz var.

Setifikalı tohumluk kullanımını artırmak için bazı faktörlerin bir araya gelmesi gerekiyor. Bunlar; çiftçinin alım gücü, tohumluk maliyeti, desteklerin zamanında ödenmesi ve tohumluk bilincinin artmış olması şeklinde sıralanabilir.

Örneğin kurak giden 2007 ve 2008 yıllarında üreticinin elinde para yoktu. Tohumluk üretimi kuraklık nedeniyle düşük olmasına rağmen ciddi miktarda tohumluk TİGEM ve özel kuruluşların elinde kaldı.

2009 normal bir yıldı, üreticinin eline biraz para geçti. Tohumluk satışı fena olmadı.

2010 yılında ise bir talep patlaması oldu. Bunda iyi hava şartları, tohumluk maliyeti, bir ayda desteklerin ödenmesi ve artan tohumluk bilincinin pozitif bir şekilde bir araya gelmesi etkili oldu.  

2011 yılı iyi başladı, çabuk gevşedi. Bunda düşük kalite nedeniyle mahsül fiyatının genelde düşük olması, mahsül ve tohumluk fiyatları arasındaki farkın açılması en önemli etken olabilir.

Tohumluk üretimi geçen yıla göre bir hayli daha fazla oldu. Arz ? talep dengesinde de sorun olabilir.

Önümüzdeki yıllarda ne olacağını zaman gösterecek. Muhtemelen talep yine iyi olacak. Ancak mevcut politikalar ve uygulamalarla tatlı satılabilecek rakam yine 300-400 bin ton aralığında olacaktır.

Şimdiye kadar alınan tedbirler neticesini 2011 yılına kadar vermiştir. Daha fazlasını beklemek doğru olmaz kanaatindeyim.

Tohumluk kullanımını ve üretimini daha fazla artırmak istiyorsak yeni tedbirlerin gerektiği açıktır. Mevcutlarla gelinebilecek noktaya gelinmiştir. Mevcut uygulamalarla 300-400 bin tonun üzerine çıkmanın zor olacağını yıllar önce bir model çalışmayla zaten söylemiştik. O noktaya gelindi, yeni adımlara ihtiyaç var.    

Bence sertifikalı tohumluktan üretilen mahsüle  farklı prim uygulaması en önemli tedbir olacaktır.  Bu konuda bir adım atılması bir anda rakamları 500-600 bin ton aralığına ve sonrasında da daha yukarılara çekecek görünmektedir. Yaptığım analizler bu yöne işaret ediyor.

Farklı prim uygulamasının devlete de ilave bir yükü olmayacaktır. Böyle bir uygulama yeni hamlelere kapı aralayacaktır. İsteyene anlatırız ??

Daha iyi yıllara ?.

Doç. Dr. Hasan Ekiz