Paylaşalım

Değirmenci biliyor mu ???

Değirmenci de, tüccar da bu işi pek bilmiyor.

Çiftçiye her yıl yeni adresler gösteriliyor. Şu çeşit iyi, sen bunu ek, ötekini boş ver diye. Yaptıkları kolaycılıktır, yıla, sonuca göre ahkam kesmektir. Bir yıl ak dedikleri ertesi yıl kara olabiliyor.

Geçen yıl dedikleri bu yıl dökülüyor. İsimleri önemli değil.

Bu çok iyi dedikleri bazı çeşitlerin kilosu 0,75 TL'ye de satılıyor, 0,520 TL'ye de. Kaç tanesi yüksek, bakın satış listelerine, yüz de on yirmi?? 

Çeşitin genetik kalite performansı önemlidir. Ancak daha önemli olan çiftçinin kalitesi ve çevre etkisidir.

İşini iyi yapmayan, kaliteli üretimin nasıl yapılacağını bilmeyen bir çiftçinin elinde iyi çeşit ne yapabilir? İyi çiftçi elinde kötü denen çeşitten bile çok iyi neticeler alınması mümkündür.

Kimse yetiştirme şartlarının kalite ve verim üzerine etkisini göz ardı etmesin. Yılın farklılıkları bir yıl bir çeşiti, başka bir yıl başka bir çeşiti öne çıkarabiliyor. O nedenle de çiftçi her yıl bir arayış içinde, yıllardır aradığını da bulamadı. Böyle giderse bulamayacak da.

Köylünün sıkça sorduğu "bizim köye hangi çeşit gider, hangi çeşit daha kaliteli?" gibi sorulardır. Bunları bilmemde bildiğim şey, esas sorunun çiftçinin o köye gidip gitmediği, çiftçinin kalitesinin yüksek olup olmadığıdır. Çiftçi önce kendine baksın, kendini geliştirsin. Aslında ürünün kalitesi bir anlamda çiftçinin kalitesidir.  

Çeşit bazında alımdan vaz geçilmesi kaliteli üreten çiftçiye avantaj sağlayacak, kaliteden haberi olmayanı da uyandıracaktır. Yıllardır bağırmamıza rağmen TMO 2011 yılında bu konuda önemli bir adım atmış, proteine göre alıma geçmiştir. Geç de olsa iyi bir başlangıç olmuştur.  

Aynı çeşitin çok kötü mahsülü de, çok iyi mahsülü de gelebilir. İyi denen çeşitten kötü mahsül, kötü denen bir çeşitten iyi bir mahsül alınabilir. Belirleyici olan iklim ve yetiştirme şartlarıdır. Bu farklılık aynı köyde, komşu iki tarlada, hatta aynı tarla içinde bile olabilir. Her yıl yeni adresler göstermekten vaz geçelim.

Bir çeşitin genetik kalite performans ortalaması yüksek olabilir. Bu, her çeşit her yer, her yıl ve her şartta bu performansı gösterecek anlamına gelmez.  

Ben bir yıl bir çeşite kalitesi çok iyi diye üç yıldız koyan, ertesi sene bu çeşit çok kötü ekmeyin diyen değirmencileri bilirim...  

Daha bilinçli ve sağduyulu olmamız dileğiyle .....

Doç. Dr. Hasan Ekiz